Khi mới nghe chắc hẳn nhiều người sẽ hiểu nhầm cá tắc kè là con tắc kè thuộc loài bò sát mà chúng ta vẫn thường nhìn thấy với cái đuôi ngoe nguẩy. Thực ra, cá tác kè là một loại cá sống ở vùng biển sâu và có cái đầu trông hơi giống đầu tắc kè nên được mới gọi là cá tắc kè.
Vào buổi chiều hè, có dịp ghé thăm một làng chài nào đó ở Nam Trung Bộ, bạn sẽ bắt gặp những ngọn khói nhè nhẹ bay lên bên dưới bóng dừa đung đưa trong gió đầy thơ mộng thì đó chính là khói từ lan tỏa ra từ những chiếc bếp lò nướng cá tắc kè. Càng tiến lại gần bạn sẽ cảm thấy có mùi thơm thoang thoảng hòa quyện trong ngọn khói la đà ấy và dẫn dụ bạn bước vào mê cung ẩm thực của món cá nướng dân dã và thấm đượm hương vị của biển khơi này. Ngư dân trong làng có hẳn câu lục bát mà ai cũng thuộc để “tôn vinh” loài cá tắc kè đặc biệt này: “Cá thu, cá trích, cá mè. Im re khi gặp tắc kè nướng than”.
Không giống với các loại cá khác, chẳng hạn như cá trắm đen được chế biến thành món cá khác như Cá kho làng Vũ Đại (xem thêm tại đây) , cá thu kho tộ, cá rô đồng kho khế…thì món cá tắc kè này được chế biến theo một cách rất dân dã và không kém phần thú vị. Cho vào lò những hòn than nhỏ rực hồng rồi thả những chú cá tắc kè mới bắt còn tươi ngon vào bếp than rực hồng ấy nhẹ nhàng trở mặt “tình cảm” cho tới khi cá chín đều và thơm đượm, từng thớ thịt ngọt lừ. Người dân nơi đây hay đùa nhau rằng nếu nướng trên ngọn lửa bập bùng rực cháy thì da cá cháy đen, nẻ nứt, thịt cá tuy chín nhưng lòng cá thì không ưng và mới “tám rưỡi” là hư sự. Nướng cá như thế là thiếu tôn trọng cá và phải chuyển thành món cá đốt chứ không còn gọi là nướng cá nữa.
Món cá tắc kè nướng này đã tạo nên một đôi bạn thân luôn bên nhau và luôn luôn đi cùng nhau đó chính là rau răm và cá tắc kè, vì vậy người ta mới có câu “rau răm hỏi thăm tắc kè”. Để cho tình bạn của đôi bạn này thấm đượm hơn thì không thể thiếu người pha trò là chén muối ớt. Muối phải là muối hạt sống giã với ớt xanh và thêm một chút bột ngọt thì mới ngon. Nếu nướng cá là cả một quá trình hoạt động “nghệ thuật” thì khi ăn cá lại phải thật phàm phu mới có thể cảm nhận được hết hương vị đặc biệt của món ăn nghệ thuật này bởi vậy mới không có ai dùng tới đũa để thưởng thức món cá tắc kè nướng. Dùng tay không tách đầu cá từ từ lôi ra bộ lòng nóng hổi, hơi nóng dịu dàng bay lên nức mũi rồi hạ xuống chén muối ớt và gọi thêm bạn rau răm đi cùng. Cái vị bùi bùi, béo ngậy và đăng đắng rất từ tim gan mật cá chầm chậm tiết ra, từ đầu lưỡi đến khắp mặ lưỡi mê mẩn và vấn vương. Thịt cá tắc kè trắng tinh, dai dai, càng nhai càng thấy ngọt và khiến bạn càng khó dứt khỏi món ăn này. Có lẽ chính vì nó đặc biệt, nó quyến rũ, vừa sang vừa lạ đã khiến cho cá tắc kè trở nên đỏng đảnh và làm giá, ở ngay bờ biển thì giá tác kè đã lên tới 60 000 đồng/kg
Những hôm biển động gió to, thuyền buồn nằm trong bến, có những người ngẩn ngơ ngơ ngẩn vì nhớ thương và tương tư món cá tác kè nướng thường ngày hay gặp.
Xem thêm, hành trình về với cá kho niêu đất làng Vũ Đại tại đây: https://cakholangvudai.com/ca-kho-lang-vu-dai/hanh-trinh-ve-voi-ca-kho-nieu-dat-lang-vu-dai/
